درمان خشکی واژن یکی از موضوعات مهم در حوزه بهداشت زنان است. خشکی ناحیه‌ی تناسلی به وضعیتی اطلاق میشود که در آن بافت‌های داخلی واژن دچار کمبود رطوبت شده‌اند. خشکی واژن میتواند دلایل متعددی داشته باشد. برخی از علل شایع شامل افزایش سن، تغییرات هورمونی مانند یائسگی و پریود، عوامل روانی مانند استرس و اضطراب، دیابت و داروها هستند. در این مقاله با ما همراه باشید تا به بررسی روش‌های متعدد درمان این عارضه بپردازیم.
خشکی واژن چیست؟
هنگامی که دیواره‌های واژن یک فرد نازک و ظریف شود، بیشتر مستعد خشکی در واژن هستند. آتروفی واژن بیشتر در خانم‌های سنین بالای 35 سال و همچنین بانوانی که نزدیک به دوران یائسگی هستند، مشاهده میشود. کلاژن سازی یکی از فرآیند‌های بسیار مهم برای ناحیه تناسلی است که به دلیل تغییرات هورمونی کاهش می‌یابد و آتروفی واژن ایجاد میشود.
چه چیزی باعث خشک شدن واژن میشود؟
- تغییرات هورمونی: در دوران تغییرات هورمونی مانند یائسگی یا پریود، سطح هورمون‌های استروژن کاهش می‌یابد، که ممکن است باعث کاهش رطوبت واژن شود.
- داروها: مصرف برخی داروها مانند آنتی‌هیستامین‌ها، ضدافسردگی‌ها، ضدآلرژی‌ها و درمانهای هورمونی ممکن است باعث آتروفی واژن شوند.
- عوامل روانی: استرس، اضطراب و تنش‌های روانی میتوانند بر تولید هورمون‌ها و ترشحات طبیعی در بدن تأثیر بگذارند و به این عارضه منجر شوند.
- دیابت: افراد مبتلا به دیابت ممکن است بیشترین شانس برای تجربه آتروفی واژن داشته باشند، زیرا دیابت میتواند باعث کاهش جریان خون به مناطق تناسلی شود.
- محصولات بهداشتی: استفاده از محصولات بهداشتی ناسازگار با PH محیط واژن میتواند به خشک شدن واژن منجر شود. پوشیدن لباسهای تنگ باعث تغییرات بلند مدت در ناحیه تناسلی و امکان خشکی واژن را به همراه دارد.
- شرایط پزشکی: بعضی از شرایط پزشکی مانند عفونتهای قارچی، عفونتهای ادراری، التهابات واژن و لیپروسی میتوانند باعث این مشکل شوند.
با توجه به تنوع زیاد در تشخیص دلیل خشکی واژن، مهم است که در صورت تجربه این ناراحتی، به یک متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید تا علت آن شناسایی شود و راهکارهای مناسبی برای درمان در نظر گرفته شود.
علت خشکی واژن
سن، اختلالات پزشکی و یائسگی برخی از شایع‌ترین علل خشکی واژن هستند. خوشبختانه، درمانهای مختلفی برای کمک به بازیابی رطوبت واژن و ارتقای سلامت جنسی در دسترس هستند. در همین حال، دلیل اصلی خشکی واژن، سطح ناکافی استروژن است. بدن زنان با افزایش سن استروژن کمتری تولید می‌کند، این پدیده منجر به قطع قاعدگی در تمام دوران قبل از یائسگی میشود. یائسگی تنها اختلالی نیست که باعث کاهش تولید استروژن میشود. علت خشکی واژن به دلیل کاهش استروژن عبارتند از:
- کشیدن سیگار
- استرس بیش از حد
- تغذیه با شیر مادر طولانی مدت
- افسردگی
- ورزش سنگین
- مشکلات سیستم ایمنی
- زایمان
علائم و نشانه های خشکی واژن
زنان ممکن است به دلایل خاصی که در بالا ذکر شد دچار خشکی واژن شوند. با این حال، علائمی که در هنگام ابتلا به خشکی واژن و آتروفی واژن رخ می‌دهد به شرح زیر است:
- احساس سوزش در واژن
- درد و ناراحتی هنگام رابطه جنسی
- تحریک پذیری پوست واژن
- خارش واژن
- خارش یا درد در نزدیکی ناحیه واژن
- نیاز به دفع بیشتر ادرار
- احتمال عفونت ادراری و عفونت واژن
در صورتی که علت اصلی خشکی واژن کاهش سطح استروژن باشد، علائم خشکی واژن ممکن است شامل موارد زیر نیز باشند:
- کاهش ترشحات طبیعی واژن
- انقباض واژن
- تنگی واژن
خشکی واژن چگونه تشخیص داده میشود؟
خشکی واژن یک مسئله شایع و دردناک است، به ویژه در هفته‌های منتهی به زایمان. متخصصان زنان و زایمان معاینات فیزیکی و سابقه پزشکی زنان را برای تشخیص این وضعیت مورد بررسی قرار می‌دهند. برای تعیین دلیل، پزشک در مورد علائم و داروهایی که در حال حاضر مصرف می‌کنید از شما سوال خواهد کرد. همچنین ممکن است آزمایش‌های زیر نیز انجام شوند:
- معاینه لگن برای بررسی داخل واژن شما انجام میشود. این بخش داخلی واژن ممکن است خشک، نازک و قرمز باشد.
- آزمایش خون ارزیابی می‌کند که آیا تغییرات هورمونی یا یک مشکل پزشکی باعث خشکی واژن شده است یا خیر.
- نمونه ای از ترشحات واژن نیز ممکن است توسط پزشک شما آزمایش شود تا دلایل دیگر را بررسی کند یا علائم عفونت را بررسی کند.
- علاوه بر این، پزشکان ممکن است چندین سوال مرتبط با این موضوع مانند تغییرات قاعدگی بپرسند.
آیا خشکی واژن عوارضی دارد؟
خشک شدن واژن یک نگرانی گسترده است که زنان را در هر سنی تحت تاثیر قرار می‌دهد. این عارضه میتواند باعث تحریک و درد در حین رابطه جنسی شود و به طور بالقوه منجر به مشکلات جنسی شود. برخی از علائم منفی آتروفی واژن به شرح زیر است:
- درد در ناحیه واژن
- کاهش میل جنسی
- خونریزی خفیف بعد از نزدیکی
- عفونت واژن یا دستگاه ادراری
- درد یا ناراحتی حین رابطه جنسی
خشکی واژن بعد از یائسگی
یائسگی یکی از دلایل مهم برای ایجاد خشکی واژن است. با کم شدن و متوقف شدن هورمون استروژن در بدن بانوان، به تدریج علائم یائسگی نمایان خواهد شد. با متوقف شدن هورمون استروژن در بدن خانم‌ها، سطح رطوبت واژن بسیار کاهش می‌یابد و در نتیجه خانم‌ها با خشک شدن محیط واژن رو به رو می‌شوند. ناگفته نماند تقریبا دو سوم آمار از خانم‌های یائسه حداقل یک بار آتروفی واژن را تجربه میکنند.
برانگیختگی جنسی یکی از مهمترین مسائل در زندگی بانوان است که تحت تاثیر خشکی واژن کاهش می‌یابد و به همین دلیل بهتر است پس از تشخیص این عارضه، با بهترین روش های درمانی بهبود یابد.
آیا میتوان از خشکی واژن پیشگیری کرد؟
بسیاری از خانم‌ها برای تمیز کردن واژن خود از دوش واژینال به صورت مکرر استفاده میکنند و این در حالی است که آب برای پاکیزگی و شستشوی واژن کافی است. بنابراین هرچقدر استفاده از این مواد را کاهش دهید، احتمال ابتلا به این عارضه را نیز کاهش می‌دهید.
- حین استحمام به صورت مکرر از مواد صابونی استفاده نشود.
- مصرف زیاد مایعات سبب میشود تا از بروز آتروفی واژن جلوگیری شود.
- قرص‌های ضدبارداری و آلرژیک نیز خشک شدن واژن شدیدی ایجاد میکنند.
- افرادی که به صورت مداوم از استخر استفاده میکنند بیشتر به این مشکل دچار می‌شوند.
روش های درمان خشکی واژن
ابتدا برای اینکه هر بیماری، درمانی خوب داشته باشد باید در مرحله اول تشخیص درستی انجام شود. دلیل ایجاد خشکی واژن و میزان پیشرفت آن باید مشخص شود تا بهترین راه درمانی انتخاب شود. برای خشکی واژن معمولا پزشک داروهایی را تجویز می‌کند و اگر افراد به درستی در زمان‌های تجویز شده از داروهای درمانی استفاده کنند، به زودی بهبود می‌یابند.
داروها بر اساس علت ایجاد بیماری تجویز می‌شوند، به همین دلیل توصیه میشود تا خانم هایی که به خشکی واژن دچار می‌شوند به طور خودسرانه هیچ دارو و پمادی مصرف نکنند و حتما به دکتر زنان خوب مراجعه کنند. حلقه استرینگ، پمادهای استروژن دار و داروهای استروژنی سایر روش‌های درمانی هستند که اکثر مواقع موثر هستند.
درمان خشکی واژن با لیزر
اکثر بانوان چه برای زیبایی و چه موارد درمانی به دنبال بهترین و سریع‌ترین راهکار می‌گردند و علاقمند هستند تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن بتوانند، نتیجه ای فوق العاده دریافت کنند. لیزر فرکشنال جزو همین روش‌ها بوده که برای درمان مورد استفاده قرار می‌گیرد. امواج لیزر مقداری گرما در ناحیه واژن ایجاد می‌کند که در نهایت موجب کلاژن سازی و تولید استروژن در واژن میشود.
درمان خشکی واژن با آر اف
آر اف دستگاهی است که امواج رادیوفرکوانسی را به لایه‌های عمیق پوست ساطع می‌کند و موجب کلاژن سازی در لایه‌های عمقی پوست میشود. این امواج به دلیل بهبود شرایط در قسمت خارجی و داخلی واژن، موجب شده تا علاوه بر درمان خشکی واژن، بافت‌های این ناحیه نیز سفت شوند. این روش میزان گردش خون را بسیار زیاد می‌کند که در نهایت خشکی و سوزش واژن را برطرف می‌کند.
درمان خشکی واژن با پماد استروژن واژینال
گاهی خشکی واژن به حدی است که بهترین متخصص زنان، ترجیح می‌دهد تا با استفاده از پمادهای استروژنی آن را بهبود بخشد و از روش‌های دیگر استفاده نکند. این پماد کاربردی دارای اپلیکاتور است و باید حتما به اندازه ای که دکتر برای شما تجویز می‌کند، مورد استفاده قرار گیرد. البته انواع دیگری از این پماد به شکل‌های حلقه استروژنی نیز وجود دارد که به همین اندازه کاربردی است.
پماد درمان خشکی واژن با استفاده از موادی که حاوی استروژن هستند یا پمادهای بدون هورمون که مواد مرطوب کننده دارند میتواند به کنترل این وضعیت کمک زیادی بکند. پماد درمان خشکی واژن به بازسازی و حفظ رطوبت بافت‌های واژن کمک کرده و میتواند به کاهش علائم خشکی واژن مثل خارش و سوزش کمک کند. استفاده مرتب و طبق دستور پزشک میتواند نتایج بهتری را ارائه دهد.
انواع پماد درمان خشکی واژن
- روان کننده های مبتنی بر آب: Astroglide
- روان کننده های مبتنی بر سیلیکون : Wet Platinum.
- روان کننده های مبتنی بر روغن: روغن نارگیل یا روغن بادام
- پماد درمان خشکی واژن هورمونی: کرم استرادیول (Vagifem)
5 درمان خانگی خشکی واژن
از قدیم تا به امروز بسیاری از خانم‌ها هنوز به دنبال درمانهای خانگی برای رفع مشکلات این چنینی هستند اما باید ببینیم که نتیجه ای نیز از این نوع درمان حاصل میشود یا خیر؟ روش‌های خانگی برای درمان خشکی واژن در واقع مرطوب کننده‌ها و نرم کننده‌های واژینال هستند که تا حدودی هزینه‌های زیادی را در بر دارند. ناگفته نماند بسیاری از خانم‌ها تمامی روش‌های خانگی را تست کرده و پس از نرسیدن به نتیجه‌ی دلخواه به راهکارهای پیشرفته پزشکی روی می‌آورند.
انواع مختلفی از خشکی واژن وجود دارند که هر کدام نیاز به درمان خاصی دارند. داروهای بدون نسخه میتواند به تسکین علائم در واژن کمک کنند. برخی دیگر ممکن است به دنبال یک درمان خانگی برای مقابله با این عارضه باشند. انواع مختلف سبک زندگی میتواند به درمان این عارضه و کاهش درد در ناحیه‌ی تناسلی کمک کند. درمانهای خانگی ذکر شده در زیر میتوانند به چنین مشکلی کمک کنند. این راه حل‌ها ممکن است به شما در مدیریت علائم و جلوگیری از بدتر شدن بیماری کمک کنند.
1. واژن را فقط با آب بشورید!
بسیاری از محصولات بهداشتی ضروری برای مراقبت از بدن شامل رایحه‌ها و رنگ‌هایی هستند که ممکن است ناحیه واژن را تحریک یا خشک کنند. واژن میزان متعادلی از باکتریهای مفید دارد. شستن ناحیه‌ی آسیب پذیر واژن با استفاده از صابونهای معطر ضروری نیست.
2. رابطه جنسی منظم
فعالیت جنسی مکرر میتواند به کاهش خشکی واژن کمک کند. در حین برانگیختگی، گردش خون در بافت‌های واژن افزایش می‌یابد و تولید رطوبت را تحریک می‌کند. هیجان کافی قبل از مقاربت میتواند به کاهش مشکلات خشکی و بهبود لذت از رابطه جنسی کمک کند.
3. روان کننده های بر پایه‌ی آب
برای کاهش خشکی واژن، قبل از رابطه جنسی از مقداری روان کننده بر پایه‌ی آب استفاده کنید. این روان کننده‌های ممکن است به طور موقت واژن شما را مرطوب کنند. روان کننده‌ها را میتوان در داخل و اطراف ناحیه واژن یا روی آلت تناسلی همسر برای تسکین خشکی و دردهای مربوط به رابطه جنسی استفاده کرد.
4. روغن بادام برای درمان خشکی واژن
به طور سنتی از روغن بادام شیرین برای درمان اختلالات پوستی خشک استفاده میشود. روغن بادام ممکن است چندین خواص مفید برای پوست داشته باشد. همچنین خاصیت نرم کنندگی دارد. می‌توانید از این روغن طبیعی و گیاهی برای درمان خشکی واژن استفاده کنید.
5. روغن نارگیل برای درمان خشکی واژن
بهترین روغن گیاهی برای خشکی واژن، روغن نارگیل طبیعی است که نتایج مثبتی برای درمان این مشکل به بیماران در کوتاه مدت ارائه کرده است. روغن نارگیل بکر یک روغن تصفیه نشده است که از نارگیل‌های رسیده استخراج میشود. چندین مزیت برای سلامتی دارد و میتوان از آن برای درمان پوست خشک استفاده کرد. روغن نارگیل یک مرطوب کننده طبیعی است که ممکن است به مرطوب کردن پوست کمک کند.
موثرترین راه درمان
در نهایت، برای درمان خشکی واژن بهتر است با یک پزشک متخصص مشورت کنید. یک متخصص میتواند تشخیص دقیق‌تری را بر اساس سابقه پزشکی و آزمایش‌های لازم برای شما انجام دهد و راهنمایی متناسب با وضعیت شما را ارائه دهد. درمان ممکن است بسته به علت آن و شدت علائم شامل چندین روش شود و تجویز داروها یا استفاده از محصولات مختلف مرطوب کننده میتواند مناسب باشد. همچنین، تغییر در رژیم غذایی و ایجاد تغییرات در سبک زندگی ممکن است در کنترل و درمان تأثیرگذار باشند. بنابراین، مهم است که با یک پزشک مشورت کنید و راهنمایی صحیح را دریافت کنید.
سوالات متداول درمان خشکی واژن
آیا خشک شدن واژن قبل از یائسگی خطرناک است؟
آتروفی واژن مختص به سنین یائسگی نیست و ممکن است در هر سن دیگری رخ دهد.
چگونه میتوان واژن خشک را به طور طبیعی درمان کرد؟
برخی از درمانهای طبیعی برای آتروفی واژن از مواد شیمیایی یا دارویی خشن استفاده نمیکنند. از جمله داروهای طبیعی عبارتند از:
1. برای کمک به بازیابی سطوح کاهش یافته رطوبت، مقدار زیادی آب بنوشید و آب میوههای غنی از پتاسیم را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
2. از کرمها و لوسیونهای موضعی که منحصراً برای درمان خشک شدن واژن ساخته شده اند استفاده کنید.
آیا خشک شدن واژن طبیعی است؟
خیر، آتروفی واژن یک وضعیت طبیعی نیست. بلکه به این معنی است که چیزی درست نیست. به دلایل مختلف از جمله پاکیزگی ناکافی و فعالیت جنسی و همچنین بیماری‌های پزشکی مهم مانند سرطان نباید طبیعی تلقی شود. اگر علائم بیش از چند روز ادامه یافت، با پزشک زنان خود مشورت کنید، زیرا در صورت عدم رسیدگی مناسب میتوانند منجر به زخم یا شکستگی در بافت‌های واژن شوند.
آیا کم آبی باعث خشک شدن واژن میشود؟
بله، کم آبی باعث خشکی واژن میشود زیرا در کاهش سطح رطوبت در واژن نقش دارد.
آیا خشکی واژن میتواند منجر به مشکلات دیگری شود؟
اگر آتروفی واژن دارید، ممکن است دچار عفونتهای مخمری یا باکتریهای واژن، عفونتهای دستگاه ادراری، ناراحتی در حین فعالیت جنسی و شکستگی و تاول در دیواره واژن شوید.
خشکی واژن در دوران بارداری و بعد از زایمان چه اثراتی بر روی بدن زنان میگذارد؟
خشک شدن واژن در دوران بارداری و بعد از زایمان میتواند بر بدن زنان تأثیرات مختلفی مانند عدم راحتی جنسی، التهابات ادراری، خارش و تحریک در منطقه تناسلی زنان، تغییرات درفاز لاکتوباسیلها، کاهش رضایت جنسی در زنان همچنین پیامدهای روانی مانند ناامنی، افسردگی و کاهش اعتماد به نفس را در زنان به همراه داشته باشد.
آیا غذاهایی وجود دارد که بتواند از خشک شدن واژن جلوگیری یا درمان کند؟
بله، رعایت تغذیه مناسب میتواند به جلوگیری و کاهش آتروفی واژن کمک کند. موارد زیر را به عنوان برخی از غذاها و مواد مغذی که میتوانند به حفظ رطوبت و سلامتی واژن کمک کنند، مصرف کافی آب ،مصرف روغنها، مصرف مواد غنی اسیدهای چرب امگا۳ ، مصرف مواد غنی اسیدهای چرب امگا-۷ ،مصرف محصولات لبنی و مصرف مواد غذایی حاوی روی میتوان نام برد. همچنین، ممکن است مشاوره پزشکی دربارهی مصرف مواد مغذی خاص در صورت خشک شدن واژن در دوران بارداری و بعد از زایمان بسیار مفید باشد.
علت خشکی واژن در حین رابطه جنسی چیست؟
خشکی واژن در حین رابطه جنسی معمولاً ناشی از کاهش سطح استروژن، خصوصاً در دوران یائسگی است. استرس و اضطراب نیز میتواند تحریک جنسی را کاهش دهد و تولید ترشحات طبیعی واژن را مختل کند. علاوه بر این، استفاده از برخی داروها مانند آنتی‌هیستامین‌ها و داروهای فشار خون ممکن است روی میزان رطوبت واژن تأثیر منفی داشته باشد. همچنین، پیش‌نوازی ناکافی قبل از آمیزش جنسی میتواند به خشکی واژن منجر شود. در نتیجه، مشورت با پزشک برای یافتن راهکارهای درمانی مناسب اهمیت زیادی دارد.
برای خشکی واژن چی خوبه؟
برای درمان خشکی واژن، استفاده از لوبریکانتهای آببنیان قبل از رابطه جنسی و مرطوبکنندههای واژنی به صورت منظم تاثیر خوبی از خود نشان داده اند. درمانهای موضعی مانند پماد درمان خشکی واژن استروژنی نیز میتواند در بازسازی و ترمیم بافت واژن مؤثر واقع شود. علاوه بر این، افزایش مصرف آب، استفاده از لباسهای راحت و پنبهای و اجتناب از محصولات تحریککننده نظیر صابونهای معطر میتواند به حفظ سلامت و رطوبت واژن کمک کند.
برای درمان خانگی خشکی واژن هنگام دخول چی خوبه؟
برای درمان خانگی خشکی واژن، استفاده از لوبریکانتهای طبیعی مانند روغن نارگیل یا روغن زیتون میتواند مفید باشد. این روغنها قبل از رابطه جنسی به کاهش خشکی کمک میکنند. همچنین، مصرف فراوان آب و استفاده از صابونهای ملایم میتواند به حفظ رطوبت طبیعی واژن کمک کند.
بهترین روغن برای خشکی واژن چه روغنی است؟
روغن نارگیل به دلیل خواص ضد میکروبی و مرطوب‌کنندگی بالا، بهترین روغن برای خشکی واژن است. همچنین روغن زیتون نیز میتواند گزینه خوبی باشد، اما باید حساسیت به این روغنها بررسی شود.
برای خشکی واژن چه باید کرد؟
برای مقابله با خشکی واژن، استفاده از مرطوبکنندههای واژنی و لوبریکانت‌ها توصیه میشود. تغییرات سبک زندگی مانند نوشیدن آب فراوان، پوشیدن لباسهای راحت و نخی و اجتناب از محصولات شیمیایی تحریککننده مانند صابونهای معطر و دوش‌های واژنی نیز میتوانند کمک به درمان خشکی بکنند.
علائم خشکی واژن چیست؟
علائم خشکی واژن شامل سوزش، خارش، تحریک پذیری واژن، درد و ناراحتی هنگام رابطه جنسی و خونریزی یا ترشحات نامعمول از واژن است.
خشکی واژن نشانه چیست؟
خشکی واژن معمولاً نشان‌دهنده کاهش سطوح استروژن است که میتواند به دلیل یائسگی، شیردهی، یا درمانهای پزشکی خاص مانند رادیوتراپی و شیمی‌درمانی رخ دهد.
آیا خشکی واژن خطرناک است؟
خشکی واژن به خودی خود خطرناک نیست، اما میتواند کیفیت زندگی و روابط جنسی را تحت تأثیر قرار دهد. در صورت تجربه علائم مداوم یا شدید، مشورت با پزشک برای جلوگیری از عوارض بالقوه و بهبود شرایط توصیه میشود.
